Η αρχή της χειρουργικής στην νόσο του Parkinson, έγινε τυχαία στο τέλος της δεκαετίας του 1950 και στην αρχή της δεκαετίας του 1960, με την δημιουργία υποφλοιωδών παρεμβάσεων για τον Παρκινσονικό τρόμο και άλλες διαταραχές των κινήσεων. Το 1968, ήταν μία σημαντική χρονική στιγμή, διότι η εφαρμογή της L-dopa, περιόρισε σημαντικά την νευροχειρουργική παρέμβαση στην PD. Την περίοδο εκείνη οι μόνες ενδείξεις για την χειρουργική θεραπεία, η οποία συνίστατο στην Στερεοτακτική Θαλαμοτομή, ήταν η μη ικανοποιητική ανταπόκριση στην L-dopa, και η αδυναμία της λήψης του φαρμάκου.

Στην δεκαετία του 1980, η θύελλα της τεχνολογικής εξέλιξης, επέφερε και την αναγέννηση της Στερεοτακτικής – Λειτουργικής Νευροχειρουργικής. Η ανάπτυξη ικανών απεικονιστικών τεχνικών και αξιόπιστων νευροφυσιολογικών τεχνικών, σε συνδυασμό με την 30ετή εμπειρία από την χρήση των αντιπαρκινσονικών φαρμάκων, έχει σήμερα καταστήσει την στερεοτακτική λειτουργική παρέμβαση σε πυρήνες στόχους όπως: την περιοχή του Θαλάμου (Vop), της Εσω κάψας (Gpi), του Υποθαλαμικού (STN) πυρήνα, του Σκελαιο-Γεφυρικού (PPN) πυρήνα μέθοδο ασφαλή, εύκολη τεχνικά, και με εκπληκτικά αποτελέσματα.

Νέοι πυρήνες –στόχοι, όπως ο επικλινής πυρήνας (nucleous Accubens) εξετάζονται από την ομάδα του Αν. Καθηγητή Στάθη Ι. Μποβιάτση. (The human nucleus accumbens suffers parkinsonism-related shrinkage: a novel finding. Mavridis I, Boviatsis EJ, Anagnostopoulou S. Surg Radiol Anat. 2011 Mar 15. )

Από την τριάδα των συμπτωμάτων 1. Τρόμος, 2. Δυσκαμψία 3. Βραδυκινησία, η νευροχειρουργική παρέμβαση αφορά κυρίως τα δύο πρώτα.
Η ορολογία που χρησιμοποιείται είναι :

• VOA : ventralis oralis anterior
• VOP : ventralis oralis posterior
• Vim : ventralis intermedius
• STN : subthalamic nucleus
• Gpi : internal pallidum

Οι μέθοδοι για την λειτουργική παρέμβαση είναι : α) η πρόκληση χρόνιας βλάβης (lesioning) και β) ο χρόνιος – συνεχής ερεθισμός (Deep Brain Stimulation - DBS).

Και οι δύο μέθοδοι πραγματοποιούνται με τον ασθενή σε εγρήγορση (χωρίς γενική αναισθησία) με την χρήση ειδικών συστημάτων προώθησης των ηλεκτροδίων στην υπό λειτουργική τροποποίηση περιοχή, με ακρίβεια 0.5 mm. Πριν από την οριστική τοποθέτηση, κατά την διάρκεια της χειρουργικής παρέμβασης υπάρχει η δυνατότητα του ελέγχου του αποτελέσματος. Ο καθορισμός του στόχου γίνεται με την βοήθεια συστημάτων Η/Υ που έχουν την δυνατότητα να απεικονίζουν την υπό έλεγχο περιοχή σε τρία επίπεδα και σε real time mode.

Τα αποτελέσματα για την θεραπεία του τρόμου με τον χρόνιο ερεθισμό στον Vim θεωρούνται εξαιρετικά (85% έλεγχος του τρόμου , 97 % στην σειρά του Hubble, 89 % ). Ερεθισμός της GPi αποδίδει ικανοποιητικά αποτελέσματα στον έλεγχο της δυσκινησίας, ενώ ο ερεθισμός του STN αποδίδει καλά αποτελέσματα στην τριάδα των συμπτωμάτων. (96% έλεγχος των συμπτωμάτων).

Η αποτελεσματικότητα της χειρουργικής θεραπείας μεταφράζεται σε οικονομικό – κοινωνικό όφελος διότι οι ασθενείς που ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στην χειρουργική θεραπεία, είναι πλέον χωρίς φαρμακευτική αγωγή και συνεπώς το κόστος θεραπείας περιορίζεται στο κόστος της χειρουργικής επέμβασης. Αυτό είναι μικρό, διότι για την χειρουργική επέμβαση απαιτείται χρόνος ενδονοσοκομειακής νοσηλεία 2 (δύο) ημερών.

Η χειρουργική παρέμβαση συνοδεύεται από μικρές περιεγχειρητικές επιπλοκές, οι οποίες στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι παροδικές. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης δεν είναι πλήρως κατανοητός, και πιθανολογείται αναστολή της κυτταρικής λειτουργίας ή της λειτουργίας του νευρωνικού δικτύου μέσω εμπλοκής είτε της παλλίνδρομης αγκύλης του Vim, είτε αναστέλλοντας την απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών από την GPi και τον STN.

Πλεονεκτήματα του DBS θεωρούνται:

1. Μικρό ποσοστό επιπλοκών
2. Δυνατότητα άμεσης αναστροφής
3. Δυνατότητα σύγχρονης αμφω εμφύτευσης
4. Καλά αποτελέσματα σε μεγάλη περίοδο